Covid-19: Μέτρα στήριξης ευπαθών ομάδων εργαζομένων

Παρατείνονται έως τις 31 Μαρτίου 2021 τα έκτακτα μέτρα στήριξης ευπαθών ομάδων εργαζομένων  στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας Covid-19.

Τα μέτρα αφορούν εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που ανήκουν σε μία από τις παρακάτω κατηγορίες:

Κατηγορία 1.1: «Άτομα υψηλού κινδύνου»

Κατηγορία 1.2: «Άτομα ενδιάμεσου κινδύνου»

Εργαζόμενοι που ανήκουν σε περισσότερες από μία ευπαθείς ομάδες της Κατηγορίας 1.2, θεωρούνται αυτόματα ότι ανήκουν στην Κατηγορία 1.1.

Ευπαθείς ομάδες – Απαιτούμενα δικαιολογητικά

Ο εργαζόμενος οφείλει να προσκομίσει δικαιολογητικά, τα οποία αποδεικνύουν ότι ανήκει σε ευπαθή ομάδα.

Συγκεκριμένα, η πιστοποίηση γίνεται με αιτιολογημένη γνωμάτευση από:

• τον θεράποντα ιατρό σχετικής ειδικότητας, ή
• ιατρό σχετικής ειδικότητας Υγειονομικής Δομής (δημόσια ή ιδιωτική) για περιπτώσεις ειδικών θεραπευτικών μεθόδων (πχ χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, ανοσοθεραπεία).

Η γνωμάτευση πρέπει να αναφέρει επακριβώς σε ποια κατηγορία ευπαθής ομάδας ανήκει ο εργαζόμενος.

Διαδικασία εφαρμογής μέτρων στήριξης

Η ΚΥΑ περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα ανάλογα με το αν οι εργαζόμενοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες «υψηλού κινδύνου» ή «ενδιάμεσου κινδύνου».

Εργαζόμενοι ευπαθών ομάδων «υψηλού κινδύνου»

Εργαζόμενοι που ανήκουν στην Κατηγορία 1.1 μπορούν να ζητήσουν από τον εργοδότη τους να παρέχουν την εργασία τους εξ αποστάσεως.

Σε αυτήν την περίπτωση, οφείλουν να τον ενημερώσουν εγκαίρως είτε προφορικά (μέσω τηλεφώνου) είτε γραπτά (με email ή SMS).

Σε εύλογο διάστημα, πρέπει να προσκομίσουν σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό που να αποδεικνύει πως ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες της Κατηγορίας 1.1.

Ο  εργοδότης οφείλει να αποδεχθεί το αίτημα του εργαζόμενου για τηλεργασία, εφόσον η εργασία μπορεί να γίνει από απόσταση.

Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε πρέπει να λάβει μέτρα ώστε ο αιτών εργαζόμενος να μην έρχεται σε επαφή με το κοινό κατά την εργασία του. Στο πλαίσιο αυτό, ο εργοδότης οφείλει να εξετάσει την πρόσκαιρη μετακίνηση του εργαζόμενου σε άλλο πόστο, τηρουμένων των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας.

Ο εργαζόμενος οφείλει να αποδεχθεί την πρόταση του εργοδότη. Αν συντρέχει σπουδαίος και σοβαρός κατ’ αντικειμενική κρίση λόγος, ο εργαζόμενος δύναται να αρνηθεί να απασχοληθεί σε άλλη θέση εργασίας. Ωστόσο, θα πρέπει να εξηγήσει εγγράφως τον λόγο στον εργοδότη.

Αν εξαντλήσει τις διαθέσιμες επιλογές, ο εργοδότης ενημερώνει εγγράφως τον αιτούντα εργαζόμενο για τους λόγους αδυναμίας εφαρμογής των παραπάνω μέτρων. Ως ύστατο μέτρο προστασίας της υγείας του εργαζόμενου, ο εργοδότης θέτει σε αναστολή τη σύμβαση εργασίας.

Εργαζόμενοι ευπαθών ομάδων «ενδιάμεσου κινδύνου»

Εργαζόμενοι που ανήκουν στην Κατηγορία 1.2 μπορούν να υπαχθούν στα προαναφερθέντα μέτρα στήριξης, με εξαίρεση την αναστολή εργασίας.

Συγκεκριμένα, έχουν το δικαίωμα να αιτηθούν τηλεργασία. Αν η εξ αποστάσεως εργασία δεν είναι εφικτή, ο εργοδότης οφείλει να φροντίσει να μην έρχονται σε επαφή με το κοινό κατά την εκτέλεση της εργασίας τους. Ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης, ο εργοδότης δύναται να τους απασχολήσει προσωρινά σε άλλη θέση εργασίας.  

Αναστολή συμβάσεων εργασίας για εργαζόμενους Κατηγορίας 1.1

Οι εργοδότες μπορούν να αναστείλουν τη σύμβαση εργασίας εργαζομένων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες «υψηλού κινδύνου», ανεξαρτήτως Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας. Η αναστολή μπορεί να διαρκέσει μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021 το αργότερο.

Αποζημίωση Ειδικού Σκοπού

Εργαζόμενοι ευπαθών ομάδων Κατηγορίας 1.1, των οποίων η σύμβαση έχει τεθεί σε αναστολή, δικαιούνται αποζημίωση ειδικού σκοπού. Μοναδικός όρος; Να μην υπάρχει σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη.

Η μηνιαία αποζημίωση που δικαιούνται είναι ανάλογη των ημερών που η σύμβασή τους τελεί υπό αναστολή. Το ακριβές μέγεθος της αποζημίωσης υπολογίζεται με βάση το ποσό των 534 € που αντιστοιχεί σε 30 ημερολογιακές ημέρες.

Επιπλέον, δικαιούνται πλήρη ασφαλιστική κάλυψη επί του ονομαστικού τους μισθού για όλο το διάστημα αναστολής της σύμβασης εργασίας τους.

Διαδικασία λήψης αποζημίωσης ειδικού σκοπού από εργαζόμενους ευπαθών ομάδων

Βήμα 1ο:Υποβολή υπεύθυνης δήλωσης από τον εργοδότη

Ο εργοδότης υποχρεούται να υποβάλλει στις αρχές κάθε μήνα υπεύθυνη δήλωση στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ.

Συγκεκριμένα, οφείλει να δηλώνει τους εργαζόμενους που ανήκουν στην Κατηγορία 1.1 και βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής εργασίας, καθώς και την αδυναμία εφαρμογής των προαναφερθέντων μέτρων.

Όλα τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένου του προσκομισθέντος ιατρικού πιστοποιητικού, θα πρέπει να φυλάσσονται στην έδρα της επιχείρησης για διάστημα 2 ετών από την έναρξη της αναστολής.

Τέλος, ο εργοδότης υποχρεούται να στείλει άμεσα την υπεύθυνη δήλωση μαζί με τον αριθμό πρωτοκόλλου στους εργαζόμενους που βρίσκονται σε αναστολή.

Βήμα 2ο: Υποβολή υπεύθυνης δήλωσης από τον εργαζόμενο

Οι εργαζόμενοι που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες «υψηλού κινδύνου» και βρίσκονται σε αναστολή εργασίας, οφείλουν να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ειδικού μηχανισμού στήριξης εργαζομένων.

Η δήλωση θα πρέπει να περιλαμβάνει τα προσωπικά τους στοιχεία, τον αριθμό πρωτοκόλλου καταχώρισης της υπεύθυνης δήλωσης του εργοδότη και τα στοιχεία του τραπεζικού τους λογαριασμού.

Οι εργαζόμενοι δε χρειάζεται να υποβάλλουν εκ νέου υπεύθυνη δήλωση, αν στο παρελθόν είχαν τεθεί σε αναστολή εργασίας λόγω των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19.

Πρόστιμο για εργοδότες που δεν τηρούν τα μέτρα για εργαζόμενους ευπαθών ομάδων

Πρόστιμο ύψους 5.000 € για κάθε παράβαση θα αναγκαστεί να πληρώσει ο εργοδότης, αν αρνηθεί να εφαρμόσει τα μέτρα στήριξης.

Συγκεκριμένα, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας μπορεί να συγκροτήσει κλιμάκια για να ελέγξει αν τηρούνται τα μέτρα στήριξης για εργαζόμενους ευπαθών ομάδων. Τα κλιμάκια ελέγχων αποτελούνται από:

• Ειδικούς Επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία
• Ειδικούς Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων
• Επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία
• Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων

Τα αρμόδια όργανα ελέγχουν τα απαιτούμενα πιστοποιητικά, έγγραφα και αποδεικτικά στοιχεία και συλλέγουν συναφή δεδομένα.

Επιπλέον, προβαίνουν σε κάθε άλλου είδους απαραίτητη εξέταση, όπως συνομιλίες με εργαζομένους, τον εργοδότη και άλλους σημαντικούς συντελεστές.

Κατά τη διαδικασία διερεύνησης, τα αρμόδια όργανα έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε οποιαδήποτε από τα βιβλία, μητρώα, έγγραφα, αρχεία και κάθε άλλου είδους στοιχεία που τηρούνται από την επιχείρηση.

Αν διαπιστωθεί παραβίαση, τότε το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας επιβάλλει πρόστιμο ύψους 5.000 € για κάθε εργαζόμενο που ανήκει σε ευπαθή ομάδα, εφόσον:

• υπέβαλε αίτημα στον εργοδότη για εξ’ αποστάσεως εργασία, και
• το αίτημά του δεν έγινε αποδεκτό, οπότε και δεν εφαρμόστηκαν τα έκτακτα μέτρα για την οργάνωση του τόπου εργασίας του.