Έναρξη ατομικής επιχείρησης: Η διαδικασία σε 5 βήματα

Θέλετε να ιδρύσετε τη δική σας επιχείρηση και σχεδιάζετε να προχωρήσετε σε έναρξη ατομικής επιχείρησης;

Η ατομική επιχείρηση είναι η πιο παλιά και απλή μορφή επιχείρησης στον κόσμο. Αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και όχι άδικα, αφού προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα για μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις.

Ποια είναι, όμως, τα χαρακτηριστικά εκείνα για τα οποία ξεχωρίζει η ατομική επιχείρηση και ποια είναι η διαδικασία ίδρυσής της;

Συνεχίστε την ανάγνωση του άρθρου για να μάθετε την απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα.

Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά μιας ατομικής επιχείρησης;

Προτού προχωρήσετε στην έναρξη ατομικής επιχείρησης, χρειάζεται πρώτα να δείτε αν η συγκεκριμένη νομική μορφή επιχείρησης σας καλύπτει.

Τα βασικά γνωρίσματα της ατομικής επιχείρησης είναι τα εξής:

• Ευελιξία: Πρόκειται για ένα απ’ τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα μιας ατομικής επιχείρησης. Η συγκεκριμένη νομική μορφή δίνει μεγάλη ευελιξία ως προς τις επιχειρηματικές αποφάσεις σχετικά με το είδος της δραστηριότητας, την επιλογή των τεχνικών μεθόδων και το μέγεθος της παραγωγής. Αυτό αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, όπου η προσωπική επίβλεψη και πρωτοβουλία είναι μεγάλης σημασίας.
• Προσαρμοστικότητα: Ο ιδιοκτήτης είναι ο μοναδικός αρμόδιος για τη λήψη κάθε επιχειρηματικής απόφασης και για το πώς αυτή θα εφαρμοστεί. Η δυνατότητα γρήγορης λήψης αποφάσεων είναι πολύ σημαντικό πλεονέκτημα όταν η επιχείρηση χρειάζεται να προσαρμοστεί στις αλλαγές της αγοράς.
• Απεριόριστη ευθύνη: Ο επιχειρηματίας αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου τον επιχειρηματικό κίνδυνο. Είναι, δηλαδή, αποκλειστικά υπεύθυνος για τα χρέη της επιχείρησης σε τρίτους. Το μειονέκτημα είναι ότι η ευθύνη του επεκτείνεται και στα προσωπικά του περιουσιακά στοιχεία, όταν τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης δεν επαρκούν.
• Προσωποκεντρικός χαρακτήρας: Ο επιχειρηματίας συγκεντρώνει υπερβολικά πολλές αρμοδιότητες. Αυτό συχνά αποτελεί εμπόδιο στην ανάπτυξη της επιχείρησης, αν δε γίνει σωστή διαχείριση χρόνου και φόρτου εργασίας.

Πώς ανοίγω ατομική επιχείρηση;

Η διαδικασία ίδρυσης ατομικής επιχείρησης είναι σχετικά απλή, καθώς δεν απαιτείται ελάχιστο κεφάλαιο σύστασης. Επιπλέον, το κόστος σύστασης είναι χαμηλό και κατ’ επέκταση «φιλικό» προς το νέο επιχειρηματία.

Στην παρούσα φάση, η ίδρυση ατομικής επιχείρησης δεν υπάγεται στις Υπηρεσίες Μιας Στάσης. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί να πάτε στη Δ.Ο.Υ. της περιοχής σας για την έναρξη της ατομικής σας επιχείρησης.

Ας δούμε αναλυτικά τα βήματα.

Προετοιμασία και προεγγραφές για έναρξη ατομικής επιχείρησης

Στο πρώτο στάδιο, θα χρειαστεί να συγκεντρώσετε τα απαραίτητα έγγραφα και να προχωρήσετε στις σχετικές προεγγραφές σε ΓΕΜΗ, ΕΦΚΑ και Δ.Ο.Υ.

1. Ορισμός έδρας ατομικής επιχείρησης

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να προσδιορίσετε την έδρα της επιχείρησής σας.

Στην πράξη, η έδρα είναι ο χώρος όπου θα εκτελείται η δραστηριότητα της επιχείρησης. Εκεί θα πρέπει να βρίσκονται και τα φορολογικά βιβλία της επιχείρησης.

Για δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών, η έδρα της ατομικής επιχείρησης μπορεί να είναι το σπίτι σας. Αυτό, όμως, δεν επιτρέπεται για επιχειρήσεις με εμπορική δραστηριότητα.

Κατά περίπτωση, τα παρακάτω έγγραφα θεωρούνται αποδεικτικό έδρας ατομικής επιχείρησης:

• Μισθωτήριο συμβόλαιο, όταν ο χώρος ενοικιάζεται.
• Παραχωρητήριο, όταν ο χώρος παραχωρείται δωρεάν.
• Συμβόλαιο ιδιοκτησίας ακινήτου ή Ε9, όταν πρόκειται για ιδιόκτητο χώρο.

Αν νοικιάζετε τον χώρο, θα χρειαστείτε το μισθωτήριο συμβόλαιο επαγγελματικής μίσθωσης σε δύο αντίγραφα.

Αν πάλι ο χώρος εγκατάστασης είναι δωρεάν παραχώρηση, θα χρειαστείτε:

• Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/86 του ατόμου που σας παραχωρεί τον χώρο και συγκεκριμένα δύο αντίγραφα επικυρωμένα από ΚΕΠ ή από Αστυνομικό Τμήμα.
• Δυο απλά φωτοαντίγραφα του Ε9, όπου έχει δηλωθεί η κατοικία.

2. Προέγκριση επωνυμίας και προεγγραφή στο ΓΕΜΗ

Η διαδικασία έναρξης μιας ατομικής επιχείρησης ξεκινά ουσιαστικά με την προεγγραφή στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ).

Ανάλογα με τη δραστηριότητα της επιχείρησής σας, κάνετε προεγγραφή στο οικείο Επιμελητήριο (Εμπορικό & Βιομηχανικό ή Βιοτεχνικό ή Επαγγελματικό κλπ).

Σε αυτό το στάδιο, θα πρέπει επίσης να δηλώσετε και να κατοχυρώσετε τον διακριτικό τίτλο της επιχείρησής σας. Μπορείτε να ελέγξετε αν είναι διαθέσιμη η επωνυμία που θέλετε στο businessregistry.gr.

Κατά την επίσκεψή σας στο Επιμελητήριο, θα πρέπει να καταθέσετε συμπληρωμένη μια αίτηση και ένα παράβολο εγγραφής.

Εφόσον η επιλεγμένη επωνυμία και διακριτός τίτλος γίνουν αποδεκτά, θα παραλάβετε μια βεβαίωση για τον αύξοντα αριθμό κράτησης της επωνυμίας. Η βεβαίωση ισχύει για 2 μήνες.

Στο πλαίσιο των μέτρων περιορισμού κατά της πανδημίας Covid-19, η προεγγραφή στο ΓΕΜΗ μπορεί να γίνει και ηλεκτρονικά. Συγκεκριμένα, θα χρειαστεί να στείλετε email στο αντίστοιχο τμήμα Επιμελητηρίου της πόλης σας.

3. Προεγγραφή στα μητρώα ασφάλισης του ΕΦΚΑ

Στη συνέχεια, θα χρειαστεί να κάνετε προεγγραφή στα μητρώα ασφάλισης του ΕΦΚΑ (πρώην ΟΑΕΕ) ως ελεύθερος επαγγελματίας.

Η εγγραφή γίνεται στο υποκατάστημα που ανήκει η έδρα της επιχείρησής σας. Μαζί σας, θα πρέπει να έχετε τα παρακάτω δικαιολογητικά:

• Αποδεικτικό έδρας ατομικής επιχείρησης
• Αίτηση εγγραφής
• Έγγραφο ασφάλισης (ΑΜΚΑ) ή βεβαίωση από ΙΚΑ που θα σας χαρακτηρίζει νέο ασφαλισμένο και θα περιλαμβάνει ημερομηνία ασφάλισης
• Υπεύθυνη δήλωση, όπου θα αναφέρεται η έδρα της επιχείρησης και ο Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητάς της (ΚΑΔ)
• Φωτοαντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας

Αφού κάνετε την προεγγραφή, θα έχετε ένα μήνα περιθώριο για να ολοκληρώσετε τη διαδικασία έναρξης εργασιών στην εφορία. Σε διαφορετική περίπτωση, η προεγγραφή θα ακυρωθεί.

Η επίσημη εγγραφή στον ΕΦΚΑ ξεκινά με την έναρξη στην εφορία. Ανεξάρτητα από το αν η έναρξη θα γίνει στις αρχές ή στο τέλος του μήνα, θα χρεωθείτε τις εισφορές για ολόκληρο τον μήνα.

Στο πλαίσιο των μέτρων περιορισμού κατά της πανδημίας Covid-19, η προεγγραφή στον ΕΦΚΑ μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά, στέλνοντας email στην αντίστοιχη υπηρεσία που είναι η έδρα της επιχείρησης.

Έναρξη δραστηριότητας στην εφορία

Έφτασε, λοιπόν, η ώρα της αλήθειας. Ή πιο συγκεκριμένα, η ώρα που πρέπει να επισκεφτείτε τη Δ.Ο.Υ. έδρας, όπου ανήκει η επιχείρησή σας, για έναρξη εργασιών.

Μαζί σας θα πρέπει να έχετε τα παρακάτω δικαιολογητικά:

• Αστυνομική ταυτότητα
• Τίτλο κυριότητας ή μισθωτήριο συμβόλαιο ή υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/86 περί δωρεάν παραχώρησης του χώρου για κάθε επαγγελματική χρήση
• Βεβαίωση προεγγραφής στο οικείο Επιμελητήριο
• Βεβαίωση προεγγραφής στον ΕΦΚΑ
• Υπεύθυνη δήλωση όπου αναφέρεται η έδρα, ο αριθμός μισθωτηρίου και ο ΚΑΔ
• Έντυπο Μ2 «Δήλωση Έναρξης/Μεταβολής Εργασιών Φυσικού Προσώπου». Επιπλέον, κατά περίπτωση, μπορεί να χρειαστείτε τα έντυπα Μ6, Μ10, Μ11 και Μ12
• Πτυχίο-άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, εφόσον απαιτείται
• Άδεια εγκατάστασης ή λειτουργίας από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης, όπου απαιτείται (άρθρ. 3, 4, 5, 27 ν.3325/2005)
• Προέγκριση ίδρυσης για καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος από την αρμόδια Δημοτική Αρχή, όπου απαιτείται (άρθρ. 80, 81 ν.3463/2006 και ΥΠΕΣΔΑ Aρ.Πρ. 1055/1.3.2007)

Εκτός από τα παραπάνω δικαιολογητικά, τα αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα που είναι υπήκοοι χωρών εκτός Ε.Ε. πρέπει να υποβάλλουν στη Δ.Ο.Υ. και άδεια διαμονής για εργασία στην Ελλάδα, διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, διενεργείται επιτόπιος έλεγχος (αυτοψία) της έδρας της επιχείρησης εντός 3 ημερών απ’ την υποβολή της δήλωσης έναρξης. Μετά το πέρας του ελέγχου, συμπληρώνεται το Έντυπο «Ειδική Έκθεση Αυτοψίας» που επισυνάπτεται στη Δήλωση Έναρξης.

Ολοκλήρωση της διαδικασίας έναρξης ατομικής επιχείρησης

Έχετε στα χέρια σας τη βεβαίωση έναρξης εργασιών; Συγχαρητήρια, είστε επίσημα επιχειρηματίας!

Ωστόσο, υπάρχουν δυο ακόμα πράγματα που πρέπει να κάνετε για να ολοκληρωθεί και τυπικά η διαδικασία σύστασης ατομικής επιχείρησης:

• Οριστική εγγραφή στο οικείο Επιμελητήριο, καταθέτοντας φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης έναρξης και πληρώνοντας την αντίστοιχη συνδρομή.
• Οριστική εγγραφή στον ΕΦΚΑ, καταθέτοντας πάλι φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης έναρξης και παίρνοντας βεβαίωση εγγραφής.

Για τη λειτουργία της επιχείρησής σας, θα χρειαστεί να προμηθευτείτε σφραγίδα επιχείρησης και τα απαραίτητα μπλοκάκια αποδείξεων.

Επίσης, θα πρέπει να δημιουργήσετε έναν επαγγελματικό λογαριασμό όψεως σε τράπεζα της επιλογής σας και να τον δηλώσετε στο TaxisNet μέσα σε 30 ημέρες απ’ την έναρξη δραστηριότητας.

Τέλος, θα πρέπει να αγοράσετε ταμειακή μηχανή που να συνδέεται στο TaxisNet και να κάνετε απογραφή εργοδότη στο ΙΚΑ, αν σκοπεύετε να απασχολήσετε προσωπικό.