Ακραία καιρικά φαινόμενα: Δικαιούχοι αποζημιώσεων και δικαιολογητικά

Στη βελτίωση του υπάρχοντος πλαισίου επιχορήγησης επιχειρήσεων που πλήττονται από ακραία καιρικά φαινόμενα προχώρησε η κυβέρνηση.

Αφορμή στάθηκε η κακοκαιρία «Ιανός» που έπληξε με σφοδρότητα πολλές περιοχές της χώρας και προκάλεσε πλήθος ζημιών.

Ας δούμε, λοιπόν, ποιοι δικαιούνται επιχορήγηση, κάτω από ποιες προϋποθέσεις και για ποιες κατηγορίες ζημιών.

Ποιες επιχειρήσεις δικαιούνται επιχορήγηση λόγω ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα;

Σύμφωνα με την εγκύκλιο 116525 ΕΞ 2020 του υπουργείου Οικονομικών, δικαιούχοι επιχορήγησης λόγω ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα είναι οι ακόλουθοι:

• Επιχειρήσεις που ασκούν νόμιμη οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τη μορφή τους. Στην κατηγορία συμπεριλαμβάνονται ατομικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες. Επίσης, στις δικαιούχες επιχειρήσεις δύναται να συμπεριληφθούν και δημόσιες επιχειρήσεις, δημοτικές ή κοινοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις, καθώς και ανώνυμες εταιρείες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
• Αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Στην κατηγορία συμπεριλαμβάνονται οι γεωργικές ή κτηνοτροφικές μονάδες που ανήκουν σε ένα ή περισσότερα φυσικά πρόσωπα ή και σε νομικά πρόσωπα. Όσοι έχουν δικαίωμα εγγραφής στο μητρώο αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων δικαιούνται επίσης επιχορήγηση.
• Φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους σκοπούς που ενδιαφέρουν το κοινωνικό σύνολο. Επιπλέον, δεν επιδιώκουν το κέρδος. Φιλανθρωπικά σωματεία, κοινωφελή ιδρύματα ή αστικές εταιρείες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία.

Δε δικαιούνται επιχορήγηση:

• κάθε είδους υπηρεσίες του Δημοσίου,
• οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού,
• ναοί και ιερές μονές.

Κατηγορίες επιχορήγησης λόγω ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα

Εφόσον πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις, επιχορήγηση μπορεί να δοθεί για τις παρακάτω κατηγορίες:

Κτιριακές εγκαταστάσεις

Ζημιές σε κτιριακές εγκαταστάσεις καλύπτονται μόνο εφόσον οι δικαιούχοι είναι ιδιοκτήτες. Θα πρέπει, δηλαδή, οι κτιριακές εγκαταστάσεις να ανήκουν κατά πλήρη κυριότητα στην επιχείρηση που επλήγη και όχι σε τρίτους (εταίρους, μετόχους, κτλ). Επιπλέον, δε θα πρέπει να λάβουν αποζημίωση για τον ίδιο σκοπό από άλλη πηγή.

Στις κτιριακές εγκαταστάσεις περιλαμβάνονται και αποθήκες και βοηθητικοί χώροι, εφόσον βρίσκονται στην οριοθετημένη περιοχή και είναι δηλωμένες.

Μηχανολογικός εξοπλισμός

Ζημίες σε μηχανολογικό εξοπλισμό καλύπτονται εφόσον έχουν συνάφεια με το αντικείμενο και τη δραστηριότητα της επιχείρησης.

Στον παρακάτω πίνακα, μπορείτε να δείτε ενδεικτικά το είδος εξοπλισμού που καλύπτεται για κάποια παραδείγματα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Εμπορεύματα

Ποικίλουν ανάλογα με τη δραστηριότητα και το αντικείμενο της επιχείρησης. Για ένα εμπορικό κατάστημα, εμπορεύματα θεωρούνται τα αγαθά που πουλάει. Για έναν αγρότη, εμπορεύματα νοούνται και τα αποθέματα γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής.

Πρώτες ύλες

Όπως και με την περίπτωση των εμπορευμάτων, οι πρώτες ύλες ποικίλουν ανάλογα με τη δραστηριότητα της επιχείρησης. Για έναν αγρότη, πρώτες ύλες είναι τα λιπάσματα, οι ζωοτροφές κλπ. Για μια βιοτεχνία παραγωγής ενδυμάτων, πρώτες ύλες είναι τα υφάσματα, οι κλωστές κλπ.

Φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης

Ζημιές σε φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης καλύπτονται εφόσον τα οχήματα έχουν καταγραφεί ως κατεστραμμένα. Επιπλέον, θα πρέπει να ανήκουν στην επιχείρηση και να βρίσκονταν εντός της οριοθετημένης περιοχής κατά τη διάρκεια των ακραίων καιρικών φαινομένων.

Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιες εξαιρέσεις αναφορικά με τα παραπάνω. Συγκεκριμένα:

• Δεν αποζημιώνονται γεωργικές καλλιέργειες και πληγέντα από θεομηνία ζώα.
• Δεν αποζημιώνονται ζημιές που καλύπτονται από ασφαλιστήρια συμβόλαια. Ωστόσο, αν η ζημιά υπερβαίνει το ποσό που εισέπραξε ο δικαιούχος από την ασφαλιστική εταιρεία, τότε δικαιούται αποζημίωση μόνο για το ποσό που δεν καλύπτεται.  
• Δεν αποζημιώνονται ζημιές που δεν έχουν προκληθεί άμεσα από την εκάστοτε πλημμύρα ή θεομηνία.

Αποζημίωση λόγω ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα – διαδικασία

Για την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης σχετικά με την αποζημίωση επιχειρήσεων πληττόμενων από θεομηνίες απαιτούνται:

• Κοινή Υπουργική Απόφαση για την οριοθέτηση των πληγεισών περιοχών, και
• συγκεντρωτική κατάσταση επιχειρήσεων και εκτίμησης ζημιών, υπογεγραμμένη από την αρμόδια επιτροπή καταγραφής.

Η κατάσταση θα πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία για κάθε πληγείσα επιχείρηση:

• Επωνυμία επιχείρησης
• Διεύθυνση άσκησης δραστηριότητας της επιχείρησης
• ΑΦΜ/ΔΟΥ
• Στοιχεία επικοινωνίας επιχείρησης (τηλέφωνο, email)
• Αντικείμενο δραστηριότητας
• Δήμος
• Δημοτική ενότητα – Δημοτικό διαμέρισμα – Τοπική κοινότητα, όπως αναγράφονται στην απόφαση οριοθέτησης
• Συνολική ζημιά με ανάλυση ανά κατηγορία

Η επιχορήγηση καταβάλλεται από τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Αποζημίωση λόγω ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα – δικαιολογητικά

Για να εκταμιευθεί η επιχορήγηση, η Περιφέρεια πρέπει να στείλει στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων τα παρακάτω δικαιολογητικά:

• Πρακτικό εκτίμησης ζημιών υπογεγραμμένο από την αρμόδια επιτροπή καταγραφής και εκτίμησης ζημιών.
• Βεβαίωση της αρμόδιας περιφέρειας, η οποία περιλαμβάνει την επωνυμία και το ΑΦΜ της επιχείρησης και αναλυτικά στοιχεία για τη ζημιά που υπέστη (ανά κατηγορία και συνολική). Επιπλέον, θα πρέπει να αναφέρεται ότι η επιχείρηση βρίσκεται εντός της ζώνης οριοθέτησης και ασκεί νόμιμη δραστηριότητα.
• Βεβαίωση της Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (Δ.Α.Ε.Φ.Κ.) της Γενικής Γραμματείας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ότι δεν έχει εγκριθεί Δωρεάν Κρατική Αρωγή για τις ίδιες ζημιές κτισμάτων.
• Υπεύθυνη Δήλωση ότι ο δικαιούχος δεν αποζημιώνεται από άλλον φορέα για τις ζημιές που αναφέρονται στην παρ.3 του άρθρου 36 του ν.2459/1997.
• Βεβαίωση της ασφαλιστικής εταιρείας, η οποία περιλαμβάνει το συνολικό ύψος αποζημίωσης που έλαβε ή θα λάβει η επιχείρηση. Αν δεν υπάρχει ασφαλιστήριο συμβόλαιο, κατατίθεται Υπεύθυνη Δήλωση περί μη ύπαρξής του με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής.
• Πιστοποιητικό Πρωτοδικείου και πιστοποιητικό ισχύουσας εκπροσώπησης της εταιρείας στο Γ.Ε.ΜΗ., για τις περιπτώσεις των υπόχρεων προς καταχώρηση στο Γ.Ε.ΜΗ. βάσει ΚΑΔ.
• Λοιπά δικαιολογητικά που μπορεί να ζητήσει η αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Επενδύσεων και Ανάπτυξης, στα πλαίσια ελέγχου νομιμοποίησης των δικαιούχων.

Σε περίπτωση σημαντικών και εκτεταμένων ζημιών – τόσο σε αριθμό πληγεισών επιχειρήσεων, όσο και σε μέγεθος καταστροφής – μπορεί να δοθεί προκαταβολή έναντι του συνολικού ποσού της επιχορήγησης. Η εκταμίευση της προκαταβολής πραγματοποιείται χωρίς την προσκόμιση των δικαιολογητικών που αναφέρονται παραπάνω.